Sosyal Medyanın Eticarete Etkisi [Araştırma]
Sosyal Medya

Sosyal Medyanın Eticarete Etkisi [Araştırma]

Bu araştırmayı 08 Kasım 2015 – 16 Kasım 2015 arasında gerçekleştirdim. Bu süreç içerisinde internet üzerinden anket ile kişisel Facebook hesapları, Facebook Grupları, Ekşi Sözlük, Twitter ve Whatsapp üzerinden beklediğimden daha fazla kişiye ulaşabildim. Ankete katılım 20-30 yaş arası bireyler üzerinden gerçekleştirildi. Ve malesef geçersiz katılımcılar da oldu ancak çok güzel veriler elde ettik. Şimdi tanımlarla birlikte başlayarak sizleri araştırmama davet ediyorum.  Bakalım sosyal medyanın eticarete etkisi nelermiş…

Elektronik Ticaret (Eticaret): Genel anlamda; “tarafların fiziki bir bağlantı ya da değişime girmekten ziyade, elektronik olarak karşılıklı alışverişte bulunmaları” şeklinde tanımlanmaktadır. Bir diğer ifadeyle, geçmişin yüz yüze alışverişte bulunan satıcı ve alıcılarının yerini, fiziki mekânda karşı karşıya gelmeksizin alışveriş yapan alıcılar ve satıcılar almaya başlamıştır (Bozkurt, 2000: 63-64).

Modern zamanlarda ilerleyen teknolojinin etkilediği ticaretin yeni adı olarak da belirtilen e-ticaret, ürünlerin elektronik ortamda genellikle de bir ağ üzerinden alım, satım, sipariş ve bazen de ulaştırılmasının sağlanması biçiminde tanımlanabilir (Sarısakal, 2001).

En yalın biçimde e-ticaret, bilgisayar ağları yardımıyla işletme performansının geliştirilmesidir. Bunun sonucunda işletmeler, karlılıklarını arttırmak, pazar payını yükseltmek, müşteri hizmetlerini iyileştirmek, dağıtım kanallarını geliştirmek gibi faydalar sağlamaktadır. Ancak bu tanımlamadan e-ticaretin yalnızca çevrimiçi bir katalogdan ürün siparişi verme süreci olarak algılanmaması gerekmektedir. Tam tersine e-ticaret, işletmenin işlemlerini ve tüm taraflarla (müşteriler, tedarikçiler, devlet, işçiler, yöneticiler vb.) olan iletişimini geliştirmek için bilgi teknolojilerinden yararlanmasını kapsamaktadır (Oğuztürk & Alparslan, 2011: 150).

Sosyal Medya: Sosyal medya, Web 2.0’ın kullanıcı hizmetine sunulmasıyla birlikte, tek yönlü bilgi paylaşımından, çift taraflı ve eş zamanlı bilgi paylaşımına ulaşılmasını sağlayan medya sistemidir. Ayrıca sosyal medya; kişilerin internet üzerinde birbirleriyle yaptığı diyaloglar ve paylaşımların bütünüdür. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve bilgi paylaşmasını sağlayan internet siteleri ve uygulamalar sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere ulaşabilmektedir. (Wikipedia)

Eticaret istatistiklerine değinecek olursak. Eticaret 2013 verilerine göre 14 milyar TL’lik hacme ulaştı. ETID verilerine göre 2014’ün ilk 9 ayında %30 büyüyen eticaretin perakende içinde toplam payı %1,3 (Bu oran gelişmiş ülkelerde %5,5, gelişmekte olan ülkelerde %3,5). İnternet kullanıcı sayısı 37,7 milyona ulaştı, yani nüfusun %49’u internet kullanıcısı durumunda. E-Ticaret müşteri sayısı 12 milyona ulaştı, bu da toplam nüfusun %15’i demek. Sepet ortalamasının 200TL’ye yükseldiği eticarette en çok ürün üç büyük şehre gidiyor (İstanbul, Ankara ve İzmir toplamı %40).

31,7 milyon mobil kullanıcı ile %41’lik bir penetrasyona ulaşıldı. Toplam eticaretin içerisinde mobil eticaretin kullanım oranı %19. Mobil kullanıcılar arasında mobil bankacılık uygulamalarının kullanım orası ise %15.

İnternetten yapılan kartlı ödemelerin hacmi BKM verilerine göre 40 milyar TL’yi aştı. İnternetten yapılan kartlı ödemelerde ise hizmet sektörü (%20), havayolları (%18), elektronik/bilgisayar (%16), seyahat (%14), telekom (%8), market (%4) ve giyim (%3) başı çekiyor. Geri kalan diğer sektörlerin oranı ise %17’dir. (BKM, ETID, Wearesocial SG,umityildirim.com)

Gerçekleştirilen ankete toplam 163 kişi katıldı. Geçerli kişi sayısı 136 kişidir. Anket sonuçları aşağıdaki gibidir.

1. Sosyal Medya’da hangi siteleri aktif olarak kullanıyorsunuz? Sorusuna aldığımız yanıtlara göre %86 Facebook %81 Instagram,%50.6 Twitter sonuçları ortaya çıktı.

sosyal-medya-siteleri-anket
%86 Facebook %81 Instagram,%50.6 Twitter (Sosyal Medyanın Eticarete Etkisi [Araştırma])

2. Alışveriş yapacağınız siteleri genellikle nereden öğrenirsiniz? Sorusuna aldığımız yanıtlara göre %56,4 belirttiğimiz seçeneklerden hepsi, %22,1 Arkadaş tavsiyesi, %11,4 İnternet reklamları ve %10’un Sosyal medya üzerinden öğrenmiş olduğunu görüyoruz.

alisveris-sitesi-nereden-ogrenirsiniz-anket
%56,4 hepsi, %22,1 Arkadaş tavsiyesi, %11,4 İnternet reklamları ve %10 Sosyal medya (Sosyal Medyanın Eticarete Etkisi [Araştırma])

3. Satın alacağınız ürün hakkındaki yorumları google aracılığı ile mi ararsınız yoksa direk sosyal medya sitesinden mi? Sorusuna aldığımız yanıtlara göre %66 Google ile, %32,6 bütün seçenekler ile, 1,4 Facebook ürün yorumlarına ulaşmaya çalışmaktadır.

urun-yorumlari-anket
%66 Google ile, %32,6 bütün seçenekler ile, 1,4 Facebook

4. Sosyal Medyada Rastladığınız Bir Alışveriş Sitesinden Alışveriş Yapar mısınız? Sorusuna aldığımız yanıta göre %58,2 Evet yaparım derken %41,8 Hayır yapmam yanıtını verdiğini görmekteyiz.

sosyal-medyanin-eticarete-etkisi-anket
%58,2 Evet %41,8 Hayır

5. Takip ettiğiniz blog var mı? Sorusuna aldığımız yanıta göre % 48,2 evet derken %51,8 hayır şeklinde cevap verdi.

bloglar-takip-ediliyor-mu
% 48,2 evet %51,8 hayır

6. Bir alışveriş sitesi hakkında sosyal medyadaki yorumlar satın alma fikrinizi değiştirir mi? Sorusuna aldığımız yanıta göre % 82,3 evet derken %17,7 hayır şeklinde cevap verdi.

sosyal-medya-yorumlari-fikir
% 82,3 evet %17,7 hayır

7. Aşağıdaki eticaret sitelerinden hangilerini duydunuz? Sorusuna aldığımız yanıta göre %96,9 Hepsiburada, %85,6 Trendyol, %90.6 Markafoni, %85,6’da N11 şeklinde yanıt verdi.

en-cok-duyulan-e-ticaret-siteleri
%96,9 Hepsiburada, %85,6 Trendyol, %90.6 Markafoni, %85,6’da N11

8. Aşağıdaki eticaret sitelerinden hangilerinden alışveriş yaptınız? Sorusuna aldığımız yanıta göre %57,6 Hepsiburada, %36,1 Trendyol, %36,8 Markafoni, %28,5’de N11 şeklinde yanıt verdi.

en-cok-alisveris-yapilan-siteler
%57,6 Hepsiburada, %36,1 Trendyol, %36,8 Markafoni, %28,5’de N11

9. Bir alışveriş sitesinden alışveriş yapmadan önce sosyal medya üzerinden hakkındaki yorumları araştırır mısınız? % 85,8 evet derken % 14,2 hayır dedi.

alisveris-sitesi-sosyal-medya-arastirma
% 85,8 evet derken % 14,2 hayır

10. Sosyal medya üzerindeki reklamlar mı sizi daha çok etkiliyor yoksa Tv/Gazete reklamları mı? Sorusuna alınan yanıta göre Sosyal Medyadaki Reklamlar daha etkileyici %46.5, Tv/Gazete Reklamları daha etkileyici %12.6 ve Hepsi benim için aynı %40.9 şeklinde yanıt verdi.

hangi-reklamlar-daha-etkili
Sosyal Medyadaki Reklamlar daha etkileyici %46.5, Tv/Gazete Reklamları daha etkileyici %12.6 ve Hepsi benim için aynı %40.9

11. Memnun kaldığınız bir alışveriş sitesini sosyal medya üzerinden önerir misiniz? Sorusuna %73.8 evet derken %26.2 hayır yanıtını verdi.

sosyal-medya-oneri
%73.8 evet %26.2 hayır

12. İnternetten bir ürün satın aldınız ve memnun kalmadınız ne yaparsınız? Sorusuna aldığımız yanıtlar sosyal medya üzerinden kurumun sayfasına şikayet ederim %27 Sikayetvar.com ya da bloglarda mağduriyetimi bildiririm %8.2, Tüketici danışma hattına şikayet ederim. %21,4 ve Hepsini yaparım %43.4 şeklinde sonuçlandı.

memnun-kalinmayan-urunler
sosyal medya üzerinden kurumun sayfasına şikayet ederim %27 Sikayetvar.com ya da bloglarda mağduriyetimi bildiririm %8.2, Tüketici danışma hattına şikayet ederim. %21,4 ve Hepsini yaparım %43.4

SONUÇ:  Bilindiği gibi en çok kullanılan sosyal paylaşım sitesi şuanda Facebook’tur. Geçtiğimiz yıllarda Facebook’un satın almış olduğu Instagram anket sonuçlarında şaşırtacak şekilde ikinci sırada yer almaktadır. Sosyal paylaşım sitesi Instagram bireysel olarak kişilerin ticaret yaptığı ciddi bir ağ olmuştur. Anketimize katılım sağlayan bireylerden sosyal ağ kullanmayan neredeyse bulunmamaktadır. Herkesin bu mecrada olduğu bir ortamda elbetteki ticaret “e” hali yani e-ticaretin olmaması mümkün değildir.

Şüphesi yok ki birçok konuda olduğu gibi ticaret için güven esas alınır. Güvenin oluşması için de diğer insanların deneyimleri çok önemlidir. Anketimizde ürün yorumlarını hangi mecradan araştırısın şeklinde sorduğumuz sorunun yanıtında google cevabı %66 ile ağırlığını koydu. Şaşırtıcı olan kısım ise %32.6’lık kısım bütün mecralar üzerinden araştırma yaparım şeklinde cevap verdi. Sosyal medya eticaret firmaları için evet paha biçilemez bir platform ancak 20-30 yaş arası kullanıcıların ne kadar bilinçli olduğunu da görmekteyiz. Sosyal medya eticaret sitelerinin belirttiği kalite, fiyat ve kampanyalarına ne kadar sadık olup olmadıklarının da göstergesidir. Gençlik çok daha bilinçli ve araştırma yapmasını biliyor.

Araştırma için elbetteki bol bol içerik gerekli bunun içinde her ne kadar da araştırmayı yapan kişi olarak sonucundan memnun kalmasam da kullanıcıların %48’i blog takip etmektedir. Blog takip etme sayısı beklenen düzeyde ama daha fazla olmalı bu belki de blogger sayısının azlığıyla alakalı da olabilir. Anket sorularımızda bir de alışveriş siteleri ile alakalı hangilerini duydunuz ve hangilerinden alışveriş yaptınız şeklinde iki farklı sorumuz vardı. Hepsiburada ve Gittigidiyor en çok duyulan ve en çok alışveriş yapılan web sitesi olarak belirtildi. Tabiki oranlar her iki soruda da aynı değil. Adını pek çok duyduğumuz alışveriş sitelerinden alışveriş yapmışlığımız daha az olabiliyor. Bu kısımda diğer sorduğumuz soru ile bağdaştırılabilir.  Alışveriş sitelerini öğrenirken internet reklamı, tv reklamı, gazete reklamı vb. ortamlarda duyabiliriz. Ancak asıl etkileyen sonuç ise arkadaş tavsiyesi. Sosyal medyadaki arkadaşlarımızın yaptığı olumlu ve olumsuz yorumlar aslında en kaliteli reklamdan da kalitelidir. Çünkü güven araya girmektedir. Bu güven (deneyimler, olumlu ve olumsuz yorumlar) sosyal medyadan bir tık kadar yakınımızdadır.

Paylaş, beğen ve yorumla mantığı ile sosyal medyada düzenli olmasa da çok ciddi anlamda bir data mevcuttur. Bu sirkülasyon içerisinde firmalar da yerlerini iyi ya da kötü almıştır. Zaman zaman sosyal medya kriz örneklerine rastlansa da birçok örneklerini görmekteyiz. Nasıl ki bir alışveriş merkezi açılırken şehrin en kalabalık en yoğun yeri tercih ediliyorsa sosyal medya da en küçüğümüzden en büyüğümüzün yer aldığı bir mecra olarak firmaların vazgeçilmezidir.

SUNUM

KAYNAKLAR: 

Halis, B. (2012), Tüketimin Değişen Yüzü: Elektronik Ticaret Uygulamaları Ve Sosyal Paylaşım Ağlarının Rolü, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Marangoz, Yeşildağ, Saltık, M.  B. I. (2012), E-ticaret İşletmelerinin Web ve Sosyal Ağ Sitelerinin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi, Eticaret istatistikleri: BKM, ETID, Wearesocial SG,umityildirim.com (Şubat 2015) Wikipedia (https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_medya)

Not: Bu araştırma 08 Kasım 2015 – 16 Kasım 2015 arasında gerçekleştirilmiştir.

Anketi tamamladıktan sonra çok daha iyi sorular sorabileceğimi farkettim. Bu kapsamda gerçekleştirdiğim ilk anket olduğu için benim için bir tecrübe oldu. Artık yeniden bir anket gerçekleştirdiğimde daha iyi olacağından şüphem yok.

Son olarak ankete katılım sağlayanlara ve ankete katılım için teşvik eden arkadaşlarıma da çok teşekkür ederim.

Rate this post

4 thoughts on “Sosyal Medyanın Eticarete Etkisi [Araştırma]

  1. Emeğinize ve klavyenize sağlık diyorum. Adım adım ilerleyerek ve sağlam araştırmalar ile desteklenen güzel bir araştırma yazısı olmuş.

Alay için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir